Siphakeme .Mnindwa
Ugwalo lulotshwe nguTommy Matshakayile Ndlovu loDoris Nomathemba Ndlovu belo Bekithemba Sodidwa Ncube
Ukuya emhlahlo
EsiNtwini kukholwa ukuthi ukufa konke okwenzakalayo kubangwa ngabantu abalizondayo. Ngakho nxa kwenzakale imfa ekhaya kumele abantu bathathe amanyathelo badabule ilizwe bayekuzwa kubosiyazi ukuthi imfa le ingabe ibangelwe yini.
Ukuya enyangeni lokhu abantu besiya bonisa ukuthi imbangela yokufa kuyini yikho okuthiwa yikuya emhlahlo. Emhlahlo lapha kulapho abatshelwa khona ukuthi kubangelwe yini ukufa lokumele bakwenze. Lokhu kwakusenziwa nxa kufe umuntu omutsha kodwa nxa esekhulile kuyabe kuvele kulindelwe ukuthi kufanele ayephumula.
Kukholwa ukuthi kuyaqhaqhululwa inkinga yemfa ebonakale lapha ekhaya. Indlela abantu abangcwatshwa ngayo kulezi insuku isisiya iguquka ngoba ukuma kwemizi sokuguqukile. Kwezinye indawo sekwakhethwa indawo lapho okulahlelwa khona umuntu wonke wakulowo muzi ukuze kungaze kwaba lendawo ezinengi ezigcwele amangcwaba.
Ukuzila lakho sekuguqukile. Kugqokwa izigqoko ezimnyama nxa umfazi efelwe yindoda. Kodwa abantu sebedinga amalembu amahle sibili kuze kukhanye angathi umuntu ucecile. Ukuhlulukelwa lokhuya okwakuthiwa kumele kubonakale kakusekho.
Umbuyiso
Umbuyiso ngumkhuba owenziwa kusenzelwa ukuthi umoya womuntu owafayo ulethwe ekhaya khona umuntu lowo ezagcina abantwabakhe. IsiNtu sikholwa ukuthi umuntu omdala angafa umoya wakhe uzula egangeni. Umbuyiso-ke wenzelwa ukuletha umoya lo ozula egangeni ekhaya.
Ngubani owenzelwa umbuyiso? Umuntu wonke ofe eselomuzi uyabuyiswa. Kumele kube sobala ukuthi lapha kutshiwo abesilisa labesintwana. Phela umuntu ubuyiselwa ukuthi azegcina abantwabakhe. Wonke umuntu ofe eselabantwana uyabusiswa.
Ubuyiswa nini umuntu? Umuntu ubuyiswa sekuphele umnyaka efile. Kuyazila ukuthi umuntu abuyiswe kungakedluli isikhathi esifika emnyakeni efile. Kumele umuntu abuyiswe ngamabele asele elinywa yena esefile.
Yisiphi isikhathi sokubuyisa? Imbuyiso esiNtwini yenziwa ngesikhathi ngesikhathi sebusika abantu sebebhulile. Kumele abantu baqale babhule khona kuzatholakala amabele okupheka utshwala bombuyiso.
Kunqinekwa njalo ukuthi kungaze kwenziwa imbuyiso izihlahla sezihluma, izulu seliseduze ukusewula, kumbe abantu sebephethe inhlanyelo.
Lokhu-ke kutsho ukuthi inyanga zokubuyisa nguNguNtulikazi (July), uNcwabakazi (August) kucine ekuqaleni kuka Mpandula (September).
Amadlozi afaniswa lenyoka ngakho-ke ngalezi inyanga inyoka zisathule phansi, yiso-ke isikhathi sokukhuluma lazo.
